Akrilamid Nedir?
Akrilamid, özellikle karbonhidratça zengin gıdaların yüksek sıcaklıkta pişirilmesiyle oluşan kimyasal bir maddedir. Cips, bisküvi, kızartmalar ve fırın ürünleri gibi gıdalarda sıkça bulunan bu madde, düşük nemli ve yüksek sıcaklıklı ortamlarda, Maillard (esmerleşme) reaksiyonu sonucu açığa çıkıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre, vücuda alınan günlük 0.3-0.8 mikrogram/kilogram arası akrilamid düzeyi sağlık açısından sorun yaratmıyor. Ancak bu seviyenin üzerindeki alımlar ciddi sağlık risklerine yol açabiliyor.
Sağlığımıza Etkisi Ne?
Uzmanlar, yüksek dozda akrilamid alımının kanserojen etki gösterebileceğini belirtiyor. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda üreme ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler gözlemlenirken, insanlarda da nörotoksik yani sinir sistemi üzerinde zararlı etkiler tespit edildi.
Uluslararası Kanser Araştırmaları Kurumu (IARC), akrilamidi “Grup 2A – İnsanlar için muhtemel kanserojen” olarak sınıflandırıyor.
Ne Yapmalı?
Akrilamid oluşumunu en aza indirmek için yiyeceklerin düşük sıcaklıkta, kısa sürede pişirilmesi öneriliyor. Yanmış, fazla kızarmış gıdalardan kaçınmak ve dengeli beslenmek de alınabilecek basit ama etkili önlemler arasında yer alıyor.
