Bilim insanları, İran’ın Sistan-Belucistan eyaletinde bulunan Taftan Yanardağı’nda 2023–2024 yılları arasında zirvede yaklaşık 9 santimetrelik bir kabarma tespit etti. Bu yükselmenin hala devam ettiği belirtiliyor.
Araştırmacılara göre bu hareket, yer altındaki sıcak sıvıların ve gazların birikmesiyle ya da yaklaşık 5 kilometre derinlikteki magmanın yukarı doğru baskı yapmasıyla ilişkili olabilir.
DUMAN, KÜL VE GAZ ÇIKIŞI
2024 yılında bölgeden gelen raporlar, kraterden duman ve kül çıktığını ortaya koydu. Bilim insanları, bu emisyonların artan jeotermal faaliyetin göstergesi olduğunu belirtiyor.
Araştırmanın başyazarı, volkanolog Pablo González, Live Science’a yaptığı açıklamada, “Taftan artık sönmüş değil, uyuyan bir volkan olarak değerlendirilmelidir. Şu anda patlama beklemiyoruz ama yer altında ciddi bir basınç birikiyor” dedi.
UYDULARDAN GELEN VERİLER
Ekip, “common-mode filter” adı verilen yeni bir uydu analiz yöntemiyle atmosferik parazitleri temizleyerek yer hareketini net biçimde izledi. Verilere göre, deformasyonun kaynağı zirvenin 470 ila 630 metre altında yer alıyor.
Volkanın doğu ve batı yamaçlarında da yer değişimi gözlemlendi. Bilim insanları, bu hareketliliğin ne yağış ne de depremle açıklanabileceğini, tamamen volkan içi süreçlerden kaynaklandığını belirledi.
PANİK DEĞİL UYARI
Araştırma sonucunda, kabarmanın ardından herhangi bir çökme gözlenmemesi, basıncın hala sürdüğünü ve bölgenin potansiyel olarak tehlikeli olduğunu gösterdi.
González, “Bu çalışma insanlarda korku yaratmak için değil, İran’daki yetkililere bir uyarı niteliğinde” diyerek bölgenin düzenli olarak izlenmesi gerektiğini vurguladı.
BÖLGEDEKİ OLASI TEHLİKELER
Taftan, Pakistan sınırına yakın Sistan-Belucistan bölgesinde, deniz seviyesinden yaklaşık 4 bin metre yükseklikte bulunuyor.
En yakın yerleşimlerden Khash kenti 130 kilometre, Zahedan ise 160 kilometre uzaklıkta. Pakistan tarafındaki Taftan kasabası ise yaklaşık 100 kilometre mesafede yer alıyor.
MAKRAN VOLKANİK KUŞAĞI İNCELENECEK
Araştırmacılar, Taftan’daki hareketliliğin, İran ve Pakistan boyunca uzanan Makran volkanik kuşağının yeniden değerlendirilmesini zorunlu kıldığını belirtiyor.
