İngiltere ve Avrupa Birliği arasında yapılan "yeniden başlatma" anlaşması, taraflar arasındaki ilişkileri yeniden şekillendirdi.
Yıllarca süren gergin ilişkilerin ardından, Avrupa Birliği e Birleşik Krallık dönemin ilk gerçek politik ve stratejik "yeniden başlatma"sını işaret eden bir anlaşmayla işbirliği yapmak üzere geri dönüyorlar Post-Brexit. Yakınlaşmanın aşaması LondraBrexit'ten bu yana ilk AB-İngiltere zirvesi 19 Mayıs2025'te gerçekleştirildi.
27 AB üye ülkesi, anlaşmaya resmi olarak yeşil ışık yaktı. Yeni anlaşma savunma, ticaret, enerji, balıkçılık ve mobilite alanlarında yenilenen iş birliğinin önünü açıyor.
İngiltere, 2038'e kadar AB'ye balıkçılık hakları tanımayı, AB'nin bitki ve hayvan sağlığı yönetmeliklerine uymayı ve Avrupa Adalet Divanı kararlarını tanımayı kabul etti.
İngiltere’nin Avrupa Birliği ile ilişkileri iyileşiyor!
Anlaşmanın en dikkat çeken maddelerinden biri gençler için alınan kararlar oldu. 18-30 yaş arası genç AB pasaportlular için İngiltere yolu açılıyor. İngiltere- AB arasında alınan yeni kararlarda neler var?
Gençler için özel maddeler
AB ve İngiltere, gençlerin karşılıklı olarak iş, eğitim ve seyahat imkanlarından yararlanabilmesi için özel vize programı geliştirecek. Ayrıca İngiltere'nin Erasmus+ programına yeniden katılımı için müzakereler başlatılacak.
Gençlik ve hareketlilik
Ön tarafında gençlik hareketliliği, iki taraf yakınlaştı ancak henüz kesin bir anlaşmaya varılamadı. Londra, 30 yaşın altındaki Avrupalılara üç yıl boyunca İngiltere'de yaşama ve çalışma fırsatı sunuyor. "Genç Hareketliliği" gençlerin İngiltere ve AB arasında seyahat, yerleşim ve çalışma hakları elde etmesini sağlayacak plan görüşmelerinin ilerleyen tarihlerde devam edeceği bildirildi.
Anlaşmadaki diğer maddeler neler?
Savunma alanında kritik kararlar
Anlaşma metnine göre, güvenlik alanında da iş birliği kararı alındı. Anlaşmaya göre taraflar, Ukrayna'ya destek, savunma sanayii iş birliği, askeri malzeme tedariki ve siber güvenlik gibi alanlarda ortak çalışacak. İngiltere ve AB, deniz güvenliği konusunda da iş birliğini artırmayı planlıyor.
AB ve İngiltere, suçla mücadelede daha etkin iş birliği için Europol ile bağlantıları güçlendirmek üzere uzlaşmaya vardı. Parmak izi, DNA ve suç kayıtlarının paylaşımı genişletilecek. Aile hukuku dahil medeni ve ticari konularda yargısal iş birliği artırılacak.
Enerji alanında önemli adımlar atılması planlanıyor. Buna göre, İngiltere'nin AB elektrik pazarına katılımı değerlendirilecek. Taraflar, tarım ve gıda ürünleri dolaşımını kolaylaştırmak amacıyla Ortak Sağlık ve Bitki Sağlığı Çalışma Grubu da oluşturacak.
Düzensiz göçle mücadele kararı
Anlaşmada düzensiz göçle mücadele önemli yer tutuyor. Anlaşma metnine göre, insan kaçakçılığıyla mücadele ve sınır güvenliği için bilgi paylaşımı artırılacak. Taraflar arasında üçüncü ülkelere iadeler konusunda iş birliği de geliştirilecek. Ayrıca, vize suistimallerinin önlenmesi için ortak çalışmalar yürütülecek.
Anlaşmanın tam metni henüz kamuoyuna açıklanmazken, taraflar Windsor Çerçevesi dahil mevcut anlaşmalara bağlılıklarını teyit etti. Uzmanlar, bu anlaşmanın İngiltere-AB ilişkilerinde yeni bir dönemi işaret ettiğini belirtti.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, anlaşmaya ilişkin İngiltere ile AB'nin "omuz omuza, el ele" birlikte çalıştığı yorumunu yaparak, Londra ile AB arasındaki ilişki açısından "büyük bir gün" yaşandığının altını çizdi. Von der Leyen, daha fazla ekonomik iş birliğinin yanı sıra "halklar arası temasların" da artmasını umduklarını kaydetti.
İngiltere-AB zirvesinin açılışında konuşma yapan von der Leyen, "Şimdi yeni bir sayfa açıyoruz. Bu, jeopolitik gerginliklerin arttığı bir dönemde çok önemli olan yeni bir sayfa, bizler aynı fikirdeyiz ve aynı değerleri paylaşıyoruz" diye konuştu.
İngiltere'nin AB İlişkileri Bakanı Nick Thomas-Symonds, anlaşmayı "tarihi bir adım" olarak nitelendirirken, Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds ise mutabakatı 10 üzerinden 8 puanla değerlendirdi. Reynolds, anlaşmanın İngiltere için daha iyi olabileceğini ifade ederken, mevcut şartların da kötü olarak nitelenemeyeceğini belirtti.