1 Mayıs, dünya genelinde “Emek ve Dayanışma Günü” ya da “İşçi Bayramı” olarak anılan, tarihsel kökeni 19. yüzyılın sonlarına dayanan uluslararası bir gündür. Bu özel gün, işçi haklarının kazanımı açısından simgesel bir öneme sahiptir.
1 Mayıs'ın kökeni, 1886 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Chicago kentinde işçilerin sekiz saatlik çalışma süresi talebiyle başlattığı grevlere dayanmaktadır. 1 Mayıs 1886’da yüz binlerce işçi, daha insani çalışma koşulları için sokaklara çıktı. Grevlerin üçüncü gününde, 4 Mayıs'ta Haymarket Meydanı'nda gerçekleşen protesto sırasında polisin müdahalesi sonucu çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Bu olay tarihe “Haymarket Olayı” olarak geçti ve dünya işçi hareketi için bir dönüm noktası oldu.
Olayın ardından işçi liderlerinden bazıları idam edildi. 1889 yılında toplanan İkinci Enternasyonal’de, Haymarket'te yaşamını yitiren işçilerin anısına 1 Mayıs'ın “Uluslararası İşçi Günü” olarak anılması kararı alındı. Bu tarihten itibaren 1 Mayıs, başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkede işçilerin haklarını dile getirdiği, miting ve yürüyüşlerin yapıldığı bir gün haline geldi.
Türkiye'de ise 1 Mayıs ilk kez 1923 yılında resmî olarak kutlandı. Ancak zaman içinde dönemsel yasaklamalara ve kısıtlamalara maruz kaldı. 2009 yılında “Emek ve Dayanışma Günü” adıyla yeniden resmî tatil ilan edildi.
Günümüzde 1 Mayıs, çalışanların sosyal ve ekonomik haklarına dikkat çekmek amacıyla dünya genelinde farklı etkinliklerle anılmaktadır. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve sendikalar bu günü, emek gücünün önemini vurgulamak ve daha adil çalışma koşulları talep etmek için bir platform olarak değerlendirmektedir.